مقدمه: ارزیابی کیفیت پروتیین مواد غذایی به دلایل بیولوژیک و اقتصادی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به همین علت روشهای بیولوژیک، میکروبیولوژیک، شیمیایی و تلفیقی برای تعیین کیفیت پروتیین ها معرفی و بکار گرفته شده است. در بین روشهای موجود، نسبت خالص پروتیین (NPR) ، نسبت خالص نسبی پروتیین (RNPR) و نسبت کارآیی پروتیین (PER) بعنوان روشهای مناسب برای تعیین کیفیت پروتیینها پیشنهاد شده است. این مطالعه با هدف ارزیابی کیفیت پروتیین سویا بـا روشهای فوق روی یک نمونه محصول سویا در سال 1382 انجام گرفت. مواد و روشها: تحقیق با طراحی تجربی روی تعداد 24 موش صحرایی نر در سن 21 روز، از نژاد wistar،  تحت 3 نوع رژیم غذایی در گروه های 8 تایی شامل: مورد (سویا)، مبنا (کازیین+ متیونین)،  هر یک حاوی 10 درصد پروتیین، و پایه (بدون پروتیین)انجام شد. طول دوره مطالعه برای NPR، 14 روز بود. بمنظور محاسبه NPR، مقدار پروتیین دریافتی و افزایش وزن حیوانات تعیین گردید. طول مدت مطالعه برای تعیین PER، 28 روز بود و مقدار پروتیین دریافتی و تغییر وزن حیوانات تعیین گردید. میزان NPR،  RNPR و PER گروه کازیین+متیونین با سویا از طریق آماره T test مورد قضاوت آماری قرار گرفت. یافته ها: شـاخص NPR بـرای پروتیین کـازیین+متیـونین 4.37±0.48، سویـا (P<0.01) 3.65±0.35 و شـاخص RNPR بـرابـر 83 بـود. شـاخص PER بـرای پروتییـن کـازیین+متیونین 3.04±0.24، سویـا (P<0.001) 2.28±0.35 و شاخص PER سویا نسبت به کازیین 75 درصد بود. نتیجه گیری: کیفیت پروتیین محصول سویا در مقایسه با کازیین پایین تر ولی در مجموع مناسب است. نتایج ارزیابی کیفی بیولوژیکی سویا به روشهای نسبت خالص پروتیین (NPR)، نسبت خالص نسبی پروتیین (RNPR) و نسبت کارآیی پروتیین (PER) با نتایج سایر مطالعات همسو می باشد.  

سابقه و هدف: ارزیابی کیفیت پروتئین مواد غذایی به دلایل بیولوژیک و اقتصادی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به همین علت روشهای بیولوژیک، میکروبیولوژیک، شیمیایی و تلفیقی برای تعیین کیفیت پروتئین ها معرفی و بکار گرفته شده است. در بین روش های موجود، نسبت خالص پروتئین (NPR)، نسبت خالص نسبی پروتئین (RNPR) و نسبت کارآیی پروتئین (PER) بعنوان روشهای مناسب برای تعیین کیفیت پروتئینها پیشنهاد شده است. این مطالعه با هدف ارزیابی کیفیت پروتئینی با روشهای فوق روی  دو نمونه محصول سویا در سال 1382 انجام گرفت. مواد وروشها: تحقیق با طراحی تجربی روی تعداد 32 موش صحرایی نر در سن 21 روز، از نژاد ویستار(wistar) درگروههای هشت پایی تحت چهار رژیم غذایی: مورد (سویا - مخلوط آرد گندم و سویا)، مبنا (کازئین و متیونین، هریک حاوی 10 درصد پروتئین و پایه (بدون پروتئین) انجام شد. طول دوره مطالعه برای NPR، 14 روز بود. بمنظور محاسبه NPR، مقدار پروتئین دریافتی و افزایش وزن حیوانات تعیین گردید. طول مدت مطالعه برای تعیین PER، 28 روز بود و مقدار پروتئین دریافتی و تغییر وزن حیوانات تعیین گردید. میزان NPR، RNPR و PER گروه "کازئین و متیونین" با "سویا" و "مخلوط آرد گندم و سویا" از طریق آماره t test مورد قضاوت آماری قرار گرفت. یافته ها: شاخص NPR برای "پروتئین کازئین و متیونین" 4.37±0.48، و برای "سویا" (P<0.01) 3.65±0.35 و شاخص RNPR برابر 83 بود. شاخص NPR برای "مخلوط آرد گندم و سویا"(P<0.001) 2.7±0.3 و شاخص RNPR برابر 62.7 بود. شاخص PER برای "پروتئین کازئین و متیونین"3.04±0.24، "سویا" (P<0.001) 2.28±0.35 و شاخص PER "سویا" نسبت به "کازئین و متیونین" 75 درصد بود. شاخص PER برای "مخلوط آرد گندم و سویا" (P<0.001) 1.1±0.1 بود. نتیجه گیری: کیفیت پروتئین محصول "سویا" در مقایسه با "کازئین و متیونین" پایین است.